પરિષ્કૃતિની એક વિલક્ષણ કાવ્યકૃતિ : ‘ધ્રિબાંગસુંદર એણી પેર ડોલ્યા’

Abstract

ઈ.સ. ૧૯૫૫ની આસપાસ સુરેશ જોષી દ્વારા આધુનિક કવિતાનું આંદોલન આરંભાયું. એક તરફ આધુનિક પાશ્ચાત્ય જીવનમૂલ્યોનો આદર તો બીજી તરફ વિશ્વસાહિત્યના વાચન-શ્રવણથી સંસ્કરણ પામેલી સાહિત્ય સર્જન-વિવેચનની નૂતન વિભાવનાઓને અનુસરવાનું વલણ આધુનિક કવિતાનું મુખ્ય લક્ષણો બન્યું. આ જીવનમૂલ્યો અને કાવ્યવિભાવના આપણા જીવન મૂલ્યો અને કાવ્યવિભાવના અનુષંગે નહોતા આવ્યાં. આથી તે યોગ્ય પ્રમાણમાં આત્મસાત ન થયાં. ગણ્યા ગાંઠ્યા સર્જકોને બાદ કરતાં પાશ્ચાત્ય કાવ્ય અને એની વિભાવનાનાં અનુકરણો અનુસરણોમાં નિભૃત થયા. આ સ્થિતિ વચ્ચે જે ફલિત થયું એનું એક અભિવ્યક્તિનું ગુજરાતી કવિતામાં જુદું અને મોટું પ્રદાન છે. પરંતુ એ કમનસીબે અપવાદ સિવાય ‘કવિતા’ સુધી ન પહોંચી શક્યું. અને એ ‘કુણ્થિત સાહસ’ તરીકે ફલિતાર્થ થયું.