અભિયોગ્યતા એક અભ્યાસ

Abstract

અભિયોગ્યતાના સંદર્ભમાં બે મુખ્ય વિચારધારાઓ પ્રચલિત છે. (૧) અભિયોગ્યતા જન્મજાત અથવા અર્જિત છે, (૨) અભિયોગ્યતા એક ગુણ અથવા અભિયોગ્યતા ઘણા ગુણોનો મળીને પ્રભાવ છે. અભિયોગ્યતા એક વર્તમાન સ્થિતિ છે, જે ભવિષ્ય તરફ સંકેત કરે છે. શિક્ષકો અને માતા પિતાને એવું કહેતા સાંભળ્યા છે કે "એ જન્મથી જ કવિ છે અથવા એનામાં ચિત્રકલા ની પ્રતિભા છે." આ કથન સ્પષ્ટ કરે છે કે વ્યક્તિમાં કંઈક વિશેષ ગુણ પ્રતિભા રાખે છે જે અન્ય માં નથી. વિદ્યાર્થીઓ, બાળકો, ફિલ્મના નાયકો, ઔધોગિકો વગેરેથી વિભિન્ન વિષયો, વ્યવસાયો, કલાકૃતિઓ જેવી અલગ અલગ બાબતોમાં જન્મથી જ વિશેષ યોગ્યતા ધરાવતા હોય છે, અર્થાત આ યોગ્યતા એ જન્મસિદ્ધ હોય છે. સામાન્ય વ્યક્તિ માટે આ ઈશ્વરની દેન, કૃપા કે આશીર્વાદ છે. પરંતુ મનોવૈજ્ઞાનિક માટે એ અભિયોગ્યતા છે. અર્થાત અભિયોગ્યતા કોઈ એક ક્ષેત્ર કે સમૂહમાં વ્યક્તિની કાર્ય કરવાની કુશળતાની વિશેષ યોગ્યતા કે ક્ષમતા છે.